Beschreiwung
Lee Perry & Frënn - Black Art From The Black Ark - 2LP ALBUM VINYL
Eng tumultuous Auswiel vun Opzeechnungen aus Black Ark, Perry legendären Studio an Hotbed vun Kreatioun. Selten 12 ″ Versiounen, net verëffentlecht Mixen a mat enger stellarer Line-up, dorënner:
Trommelen: Mikey 'Boo' Richards, Lowell 'Sly' Dunbar
bass: Boris Gardiner, Radcliffe 'Dougie' Bryan
Gittar: Earl 'Chinna' Smith, Ernest Ranglin, Robert 'Billy' Johnson, Lynford 'Hux' Brown
Tastaturen: Winston Wright, Robbie Lynn, Keith Sterling
Perkussioun: Noel 'Scully' Simms, Lee Perry
Eng séier Internet Sich bréngt e puer aussergewéinlech Footage vum Lee 'Scratch' Perry op, deen eng Sessioun an der Black Ark produzéiert. Aus dem Film 'Roots, Rock, Reggae', vum Jeremy Marre geholl, weist d'Sequenz de Junior Murvin zesumme mat Membere vum Kongos an den Heptonen un engem Song dat op der Plaz fir d'Filmcrew improviséiert gouf. Ier d'Gesang opgeholl ginn, leeën d'Upsetters d'Backing Track. De musikaleschen Direkter vun der Sëtzung ass den Afro-Hoer Bassist, Boris Gardiner; ongewéinlech, et ass hien deen an der Band zielt fir all Take ze starten. No engem laange Gespréich mam Boris e puer Joer zréck, Ech gefrot Lee iwwer säi Bäitrag zu der Black Ark Sound.
Lee Perry: "De Boris Gardiner war eng gutt Persoun, just eng bescheiden Persoun, an hien ass déi bescht Persoun, déi ech jeemools am Museksgeschäft begéint hunn. De Boris ass e ganz Top Museker, a mat him konnt een alles zesummesetzen, hien mécht "Police And Thieves" an dat alles. Dir sot him just wat Dir wëllt an hien kann et maachen. Eng ganz flott Persoun.'
De Boris gëtt haut wuel am beschten erënnert wéinst sengem groussen internationalen Hit vun 1986, de schmaltzy 'I Want To Wake Up With You'. Awer an de 60er a 70er war hien ee vun den Top Bassisten an Arrangeuren vun Jamaika, huet en internationale Hit mat 'Elizabethan Reggae', an huet eng Serie vu klassesche Melodien am Studio One erstallt.
Boris Gardiner: 'Ech hunn op d'mannst siwwenzeg oder uechtzeg Lidder am Studio One gemaach, alles an dëser kuerzer Period tëscht Januar an Abrëll 1968. A mir hu véier Deeg an der Woch geschafft, a mir hu véier Rhythmen pro Dag fir 30 Pond d'Woch gemaach - et war gutt Suen. Ech hunn op Lidder gespillt wéi "Feel Like Jumping", "Nanny Goat", "Baby Why" vun de Cables, de ganzen "Heptones On Top" Album, an "Party Time". De Lee Perry war fréier am Studio One déiselwecht Zäit wéi ech, Aart vu ronderëm ze schaffen, sou datt hien mech vun do kennt. Also ass hien komm an huet mech an d'Grupp gezunn wann de Black Ark Studio amgaang war. Hien huet et direkt do hannert sengem Heem gebaut. Also de Scratch huet mech ugeruff an huet mech gefrot fir e puer Sessiounen ronderëm säin Atelier ze maachen. Ech war meng Zäit ëmmer viraus wéi ech et gesinn, an der Musek op Jamaika. Also d'Lidder déi ech gemaach hunn héiert Dir ëmmer Akkordeprogressiounen an Ännerungen. Heiansdo mengen ech et wier wéi wann ech am falsche Land gebuer wier, well ech einfach keng Zwee-Akkord-Melodie konnt maachen - heheh! Fir mech brauch et méi wéi zwee Akkorde fir et e bëssen Opreegung ze ginn, wéi wann et e puer Ännerungen brauch oder eppes.'
No Joere vun der Beweegung tëscht Jamaika seng kompetitiv Ariichtungen, huet de Perry decidéiert säin eegene Studio hannert sengem Haus zu Washington Gardens ze bauen.
Lee Perry: 'D'Schwaarz Ark mécht iwwer e Koup Schäiss - mäi Koup an ech hunn en ënner der Schwaarz Ark gesat. Ech maachen d'Schwaarz Ark iwwer meng Schäiss Piss, sou datt de Bass ëmmer "Poo Poo Poo Poo" geet! Den Errol Thompson huet d'Maschinnen do gesat, a mécht de Patch Panel. Also de Studio war alles gewaart, awer nëmmen ech konnt et operéieren. Ech hat de Soundcraft Mixer deemools net, ech hunn eng lecker Saach kaaft déi Dir en Alice Mixer nennt. Mir haten näischt beruffleches, mee de Klang war a mengem Kapp an ech wäert erofgoen wat ech a mengem Kapp héieren. An et ass wéi eng Spillsaach, eng Spillsaach Affär, sou ass d'Musek. Dir gesitt wéi wann Dir Kanner Spillsaachen kaaft, gutt, Dir bréngt hinnen eng Freed, also ass de Wee wéi ech Musek gesinn. Ech gesinn d'Musek net wéi wéi aner Leit se gesinn, ech gesinn se just wéi e Spillsaach.'
Ongewéinlech, Lee decidéiert alles selwer ze maachen, souwuel Produktioun an Ingenieur. De Film Clip weist de Lee voll entspaant wéi hien gläichzäiteg d'Museker dirigéiert a seng Opnammaschinnen ugepasst.
Boris Gardiner: "Fir mech wousst Scratch ëmmer wat hie wollt. Vun hinnen all war de Scratch e richtege Produzent, well hien am Studio wier an hie géif nolauschteren a soen dat änneren oder ech hunn dat net gär, an hien war och säin eegenen Ingenieur, also war hien ëmmer ronderëm do ze lauschteren. Also hie wousst wat hie wollt a wéi hie probéiert et vun Ufank un ze kréien, am Géigesaz zu de Coxsone Dodd oder den Herzog Reid, déi wousst wat se gär hunn oder net gär hunn eréischt nodeems se et héieren hunn. Scratch war mat jidderengem do dran, also mécht hien wierklech eng voll Produktioun als richtege Produzent.
Lee Perry: 'Ech hunn se all selwer gemaach. Jiddereen a mengem Atelier kéint sech um Besucherstull sëtzen a kucken, awer ech maachen alles - ech hunn e Stull dee vun hei bis dohinner réckelen kann, e Stull deen Rieder huet. Also ech kéint an all Gebitt oder all Richtung dréinen, sou datt ech meng Hand heihinner an meng Hand kéint hunn. hh hhh.'
An zu enger Zäit wou 8 a 16 Track Recording d'Norm an de meeschte High-End Studios ginn ass, huet de Lee alles op e semi-professionellen TEAC 4 Track Recorder opgeholl, deen hien zoufälleg mat engem Schrauwendreiwer am Filmclip ugepasst ka gesinn. Hien huet erkläert datt well hien op en Stereo (oder zwee Gleis) Master géif vermëschen, méi Tracks wieren just eng Oflenkung.
Lee Perry: 'Et war kee professionnelle Bandrecorder, ech hunn dës TEAC 4 Track Set benotzt, déi se probéiert hunn wéi Experimenter fir ze kucken wat géif geschéien. Gutt, ech hunn alles opgestallt.Déi éischt Saach, déi ech iwwerdenken, gutt, ass datt Dir alles zréck op den 2-Streck Stereo oder 1-Streck Mono mëscht. Da kënnt Dir et drécken an et befreien. Also ech wousst wat ech zum Schluss wollt, an ech balancéieren et grad esou am Studio mat den Instrumenter. Heiansdo wann Dir nëmme véier oder fënnef Instrumenter an de Studio setzt, hutt Dir e besseren, proppere Rekord, Dir héiert wat jidderee spillt. A wann Dir vläicht aacht Museker am Studio hutt, ass et méi wéi eng Duercherneen, well jidderee wëll eng aner Saach spillen, Yunno. Wann Dir de Produzent sidd an Dir kënnt hinnen soen wat Dir wëllt héieren, da wäert et besser sinn. Also ech kann de Bass an d'Tromm op eng Streck zesummesetzen, well ech weess genau wat ech brauch. Wann Dir net wësst, da braucht Dir méi Bunnen fir datt Dir et spéider ausbalancéiere kënnt. Also fir de Backing géif ech just déi zwee Tracks maachen: de Bass an d'Drum an d'Percussiounstrack, dat ass een; an d'Gittar, Uergel a Piano op enger anerer Streck, dat ass zwee. Also hutt Dir nach zwee méi Tracks wann Dir Vokal maache wëllt, dat wieren dräi. A wann Dir Horn oder Harmonie Vocal wëllt maachen, kënnt Dir dat op der véierter Streck maachen. Fir mech ass et eng Verschwendung vun Zäit, eng Verschwendung vun Energie mat enger 24 Streck Maschinn, Verschwendung vun Stroum a Geldverschwendung. Well et muss um Enn alles op een oder zwee Bunnen erofkommen.'
De fréie Black Ark Sound war ofgerappt a minimal, dacks mat nëmmen een oder zwee Museker déi Keyboard oder Gittar gespillt hunn. De Lee géif och extremen EQ benotze fir de Bass an den Tops ze ënnersträichen, a säin Hi-Hat Sound ass direkt unerkannt vun den éischten Deeg vun der Ark.
Lee Perry: 'Ma, ech hat fréier en Equalizer fir d'Bassdrum, an et ass wéi fir Schwieregkeeten um Beat, an dunn hat ech en aneren Equalizer fir d'Bass, fir et dat "Ssshhh ssshhh" ze ginn. Also hu mir verschidde Maschinnen fir verschidden Instrumenter ze schécken duerch datt se anescht kënne kléngen. Ech hunn et fäerdeg bruecht d'Vibratioun vun der Musek z'änneren, well d'Musek just lokal Musek war, déi vu Rumdrénken a Kannibalen produzéiert gouf. Also ech schalten d'Musek op e méi héije Beräich un.
Boris Gardiner: 'Ech mengen, ech benotzen ëmmer eng DI Box fir Bass op der Black Ark opzehuelen. Well de Bass an de Mikro vun deenen aneren Instrumenter wëll verschwannen, dofir stecken mir en dacks direkt an de Bord an dann setzt de Perry den EQ op de Board an huelen se direkt. Dunn hu mir en Drum Stand gebaut sou datt d'Drums och wierklech separat kléngen - et gëtt him méi Kontroll.'
Wéi d'Black Ark evoluéiert huet, huet de Lee eng méi räich Collage vu Sound entwéckelt, ronderëm dräi primär Effekter gebaut: de Mu-tron Bi-Phase Phaser, e Fréijoersreverb an e Roland Space Echo.
Boris Gardiner: 'Eng Saach iwwer Scratch war datt hien ëmmer seng Effekter benotzt huet - dat war säi Sound. Hien phaséiert ëmmer d'Ska-Gittar, awer Dir wësst net ëmmer datt hien et esou ophëlt bis hien se zréck spillt. Also bis hien et zréck spillt hutt Dir keng Ahnung wéi et kléngt.
Lee Perry: 'Ech hunn e Phaser deen ech kaaft hunn, an dann wann ech am Studio sinn, am Maschinnesall, an se phaséieren, héieren d'Museker et net, wat ech maachen, bis se an de Studio kommen, an si héieren d'Phaséierung. Also hu mir alles live gemaach. An d'Museker si wäerten net emol wëssen wat leeft! Während d'Museker spillen, maachen ech d'Phasing. Ech huelen de Museker vun der Äerd an de Weltraum, a bréngen se zréck ier se realiséieren, a setzen se zréck op de Planéit Äerd. De Phaser huet d'Saachen anescht gemaach, wéi Iech eng Visioun vum Raum ze ginn an en anert Gehir ze kreéieren, e Phasend Gehir. Also do huelen ech d'Musek aus dem lokale System an huelen se an de Weltraum. De Space Echo huet och eppes mam Gehir ze dinn. Dir schéckt en telepathesche Message aus an et geet zréck bei Iech, also ass d'Roland Space Echo Chamber erakomm - wat Dir schéckt kënnt zréck bei Iech. A wärend Dir wësst datt Dir d'Telegramme schéckt, waart Dir op wat d'Äntwert vun den Telegramme zréckkënnt. Also dat ass firwat de Space Echo geet a kommt, dréit d'Gehir zréck a dréit d'Gehir no vir. Ech hunn och eng Fréijoer Echo Chamber benotzt, awer just fir Trommel, fir de Clash vun der Trommel. An alles passt just an, wéi d'Saach, déi ech maache wëll, kommt just bei mech a kommt aus néierens, an dann erschéngt et an et geschitt.'
Boris Gardiner: 'Hien huet gär Saachen ze maachen, déi kee virdru gemaach huet, hien probéiert ëmmer eng nei Saach. An hie war e gudde Schrëftsteller och Dir wësst. Perry bréngt heiansdo eng Drummaschinn a mir benotzen dat op e puer Lidder fir de Kongos a jiddereen. Gutt, ech hu wierklech gär mat enger Drummaschinn ze spillen well eng Drummaschinn ëmmer stänneg ass. Déi meescht Drummeren drécken se entweder no vir oder zéien zréck - si nennen et de mënschlechen Touch, awer ech nennen et aus der Zäit! Hahaha. „Row Fisherman Row“ war wierklech dee groussen Hit bei de Congos, mä dat ass alles richteg Drums a Percussioun, just datt de Perry et mat sengen Echoen um Percussioun bal wéi eng Maschinn kléngt. Ech hunn op "Police and Thieves" gespillt an dat war och e groussen Hit, vläicht war et Sly Dunbar op deem. Enges Daags ass de Bob Marley bei hien komm mat engem Lidd op engem Kass a sot "Jong Perry, ech hunn de Bass an d'Drum vun dësem Lidd net wierklech gär hei, wann Dir eppes maache kënnt dann ännert et einfach a kuckt op mir kënnen kréien eppes Besseres ". Gutt Perry hat nëmmen 4 Gleis Band a sengem Atelier, mee dëst war e 24 Gleis Band datt Bob bréngt. Also huet de Perry mech an de Mikey Boo geruff an eis erof an de Joe Gibbs Studio geholl an ugefaang de Rhythmus ze spillen an alles op der 24 Streck. Also ech war op Bass an de Mikey Boo war op Drums a mir lauschteren a mir lauschteren, an dann dubéiere mir et zréck fir nei Drum and Bass ze maachen. Gutt dat Lidd gouf "Punky Reggae Party", also dat weist Iech wéi de Bob de Perry vertraut huet.
Dem Lee seng aner grouss Innovatioun war d'Schichten vun Sound Effekter dobäizemaachen, heiansdo live duerch en oppene Mic, awer dacks viropgeholl op eng Kassettband, déi hien op d'Collage op Mixdown géif addéieren. Well dës Effekter - Klacken, Cymbalen, Déieregeräischer, Dialog vum Fernseh - net mat der Musek synchroniséiert waren, géifen se eng Schicht vun Zoufall zum Sound addéieren.
Lee Perry: 'Wësst Dir Kassett? Ech maachen Kassett mat Soundtrack, an all déi Saache mat Cymbal Lecken, Blëtz. A mengem Black Ark Studio wann Dir lauschteren der cymbal war héich, wéi "Ssshhh ssshhh". Awer ech hunn se all op der Kassett opgeholl, a wärend ech d'Streck gelaf hunn an et de Museker aus dem Studio geholl huet, hunn ech d'Kassett gespillt fir mat den Trommelzymbalen an esou Saachen ze balanséieren, sou datt se net missen spillen, well et schonn op Kassett gespillt. Dir kënnt dat Sampling nennen. An ech hunn dee "Mooooow", wéi d'Ku, op der Kassett laafen, an et geet op d'Streck, déi ech wollt esou kléngen. Een entdeckt et an enger Toilette. Dir wësst wann d'Toilette Pabeier fäerdeg ass, an Dir hutt d'Roll, an d'Lach, déi an der Mëtt kommen. Gutt, Dir setzt et op Äre Mond a sot "Hoooooo", an et kléngt wéi eng Kéi. Dir leet et an de Mond an du imitéiert eng Kou a seet "Mooooooo". Heh hé hé hé. Jo, Toun Sampling. Gutt, iergendeen huet et missen ufänken, a mir hunn déi Saache gär gemaach.'
Boris Gardiner: 'Ma, d'Black Ark huet e staarken Atmosphär, awer eemol all do, déi meescht vun deene Leit, déi fëmmen, hunn et wierklech gär, awer déi, déi net gefëmmt hunn, hunn et net wierklech gär, wéi ech selwer. Scratch ass e Mann deen ni e Witz mécht fir him Kraider ze zéien, wësst Dir? Hehe. Awer ech sinn kee Fëmmert well et ass net gutt fir mäin Häerz. Ech hunn en Häerzproblem genannt Tachykardie, en onregelméissegen Häerzschlag. Also et kéint heiansdo opgeregt ginn, wann et sou vill gefëmmt gëtt.
Um Enn vun de 70er Joren ass déi entspaant Atmosphär an der Black Ark verschlechtert, wéi de Lee probéiert huet sech vu verschiddenen externen Drock ze befreien, a säi Verhalen gouf méi onregelméisseg.
Lee Perry: 'Wat geschitt ass, hunn ech fir mech selwer gemaach fir net mat Jinx an Duppy ze schaffen, genannt Angscht. An déi Duppies, déi se mengen, datt ech hinnen Gonschten schëlleg sinn. Ech maachen d'Dier op, an d'Duppies fannen se datt ech d'Dieröffner sinn, an dann d'Duppies huelen se Form inna mech Haff an inna mech Haus, a si waren e Jinx. Jinx heescht Pech. Also fir vun hinnen lass ze ginn, hunn ech de Black Ark Studio missen ofbrennen fir de Jinx lass ze ginn.
Boris Gardiner: 'Wat ass Scratch verréckt? Gutt, e puer soen elo datt hien just en Akt gemaach huet. Awer ech denken, firwat huet hien et opgesat? No all de Problemer, déi hien hat an déi Zort, a si soten datt hien aus dem Kapp geklommen ass, an hien huet ugefaang komesch ze handelen, gutt, ech hunn just opgehalen. Ech opgehalen do schaffen. Et war keng gutt Ambiance - dat konnt keen erëm wierklech genéissen. Also hunn ech et en Dag genannt. Et ass traureg no all déi gutt Aarbecht déi mir gemaach hunn. Awer wann Dir probéiert schlau ze sinn a probéiert anerer ze outsmart, gutt et funktionnéiert net laang mat Iech. Hien ass komm an huet den aneren Dag eng Show hei op Jamaika gemaach, awer ech konnt de Lee Perry net wierklech als Sänger. Hien huet de Grammy net viru laanger Zäit gewonnen, awer ech fannen et iwwerraschend datt hien e Grammy als Performer net als Produzent krut. Hie war ganz glécklech: elo ass hien erfollegräich an engem Sënn an e puer Leit hunn hien gär well hien e Charakter ass, a se gesinn keen esou verkleed. Hahahah!'
Am Februar 2021 mam Lee geschwat, iwwer WhatsApp op Jamaika, huet hien entspaant a positiv geklongen, mat méi Luef fir de Boris an Optimismus fir d'Zukunft.
Lee Perry: "De Boris Gardiner war ganz gutt, ganz gutt am Gehir. Hien ass wierklech intelligent an der Musek, an ech an hien schaffen Wonner zesummen! An denkt drun datt et keen Enn vun der Black Ark war, d'Black Ark wäert zréckkommen. D'Schwaarz Ark leeft weider a kann net stierwen.'
Artikel Nr: |
848389 |
Kënschtler: |
Lee Perry & Frënn |
Titel: |
Black Art From The Black Ark |
Labels: |
Drock kléngt |
Katalog Nummer: |
PSLP 108 |
Format: |
Vinyl 2LP, Vinyl, LP |
pressen: |
UK - |
Genre: |
Reggae / Dancehall |
Style: |
Faass |
Zënter dem: |
10.09.2021 |
Konditioun: |
Virgin |
Präis: |
23,99 € |
Gewiicht: |
500g (plus 250g Verpakung) |